Jeszcze kilkadziesiąt lat temu azbest uznawano za materiał niemal idealny – trwały, odporny na ogień, tani i wszechstronny. Stosowano go powszechnie w budownictwie, przemyśle oraz infrastrukturze, nie zdając sobie w pełni sprawy z tego, jak niebezpieczny może być dla zdrowia.
Dziś wiadomo już, że włókna azbestowe stanowią poważne zagrożenie, jeśli przedostaną się do powietrza i zostaną wdychane. Dlatego tak istotne jest, by budynki powstałe przed latami 90. zostały dokładnie sprawdzone, a kluczowym etapem tego procesu jest badanie azbestu, które pozwala ocenić stopień zagrożenia oraz wskazać, czy materiał wymaga usunięcia.
Czym właściwie jest azbest i dlaczego stanowi zagrożenie?
Azbest to nazwa grupy minerałów włóknistych, naturalnie występujących w przyrodzie. Ich wyjątkowa struktura sprawia, że są bardzo odporne na wysoką temperaturę, chemikalia i korozję, co przez lata czyniło je atrakcyjnym surowcem w budownictwie. Niestety, ta sama struktura, która nadaje azbestowi wytrzymałość, stanowi także źródło jego toksyczności.
Mikroskopijne włókna, uwalniające się z uszkodzonych płyt czy rur azbestowych, mogą przez długi czas unosić się w powietrzu. Ich wdychanie prowadzi do groźnych chorób układu oddechowego, od pylicy azbestowej po nowotwory, w tym międzybłoniaka opłucnej.
Co więcej, skutki narażenia nie pojawiają się od razu, gdyż mogą ujawnić się dopiero po wielu latach. Dlatego właśnie badanie azbestu jest tak ważne, ponieważ pozwala zidentyfikować zagrożenie, zanim stanie się ono realnym problemem.
Na czym polega badanie azbestu?
Badanie azbestu to proces laboratoryjny i analityczny, którego celem jest potwierdzenie obecności włókien azbestowych w danym materiale lub w próbkach powietrza. Procedura rozpoczyna się od pobrania próbek, zwykle przez wykwalifikowanego specjalistę, potrafiącego zrobić to bez ryzyka zanieczyszczenia otoczenia. Taka próbka może pochodzić z fragmentu płyty dachowej, elewacji, rur, izolacji cieplnej czy tynków.
Następnie próbka trafia do laboratorium, gdzie poddaje się ją szczegółowej analizie przy użyciu specjalistycznych metod mikroskopowych. Dzięki temu możliwe jest określenie, czy azbest rzeczywiście występuje w badanym materiale, a jeśli tak, w jakim stężeniu i w jakiej formie.
To właśnie ta dokładność sprawia, że wyniki badania pozwalają ocenić realne ryzyko oraz zaplanować dalsze działania: usunięcie materiału, jego zabezpieczenie albo pozostawienie w stanie nienaruszonym, jeśli nie stanowi zagrożenia.
Kiedy warto zlecić badanie azbestu?
Nie każdy właściciel budynku ma świadomość, że w jego otoczeniu może znajdować się azbest. Najczęściej dotyczy to starszych konstrukcji, szczególnie tych, które powstały przed 1998 rokiem, kiedy to w Polsce całkowicie zakazano produkcji i stosowania wyrobów zawierających ten minerał.
Zlecając badanie azbestu, warto kierować się kilkoma przesłankami. Przede wszystkim należy to zrobić, jeśli budynek posiada dach z płyt falistych, rury o charakterystycznej szarej barwie, stare elewacje bądź elementy izolacyjne.
